περιοχες αρχαιολογικου ενδιαφεροντος

Έχοντας περάσει πολλές περιόδους ξένης κυριαρχίας, η Κρήτη φέρει χαρακτηριστικά από όλους τους Μεσογειακούς και Αρχαίους Πολιτισμούς της Ανατολής. Η ίδια η Κρήτη ήταν η μητέρα του πιο λαμπρού πολιτισμού απ 'όλους, του Μινωικού Πολιτισμού. Τα αρχαιολογικά ευρήματα που μέχρι σήμερα έχουν δει το φως του ήλιου είναι τεράστιας σημασίας, όχι μόνο από επιστημονική άποψη, αλλά και από ανθρωπολογική (π.χ. ο Δίσκος της Φαιστού). Ωστόσο, όλα τα άλλα ανακαλύπτονται.

κνωσος

Η Κνωσός αποτελούσε το σημαντικότερο κέντρο του Μινωικού Πολιτισμού. Πήρε το όνομά της από τον μεγάλο βασιλιά Μίνωα. Μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι ο Μίνωας δεν ήταν ένα πρόσωπο καθαυτό αλλά ένας τίτλος για τους διοικητές στην αρχαία Κρητική γλώσσα. Αυτό ωστόσο, δεν έχει επιβεβαιωθεί, δεδομένου ότι η αρχαία γλώσσα παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη μέχρι σήμερα, ενώ ο θρυλικός «Δίσκος της Φαιστού» δεν έχει μεταφραστεί ακόμη (η Φαιστός ήταν το δεύτερο πιο σημαντικό κέντρο του Μινωικού Πολιτισμού).

Πιστεύεται ότι ο Μινωικός Πολιτισμός είχε ήδη αναπτυχθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από το 3.500π.Χ., ενώ παρέμεινε αναπτυσσόμενος μέχρι το 12 αιώνα π.Χ.. Λέγεται ότι το πρώτο ρομπότ σχεδιάστηκε στην Κρήτη (Τάλως). Η αλήθεια είναι ότι η επιρροή του Μινωικού πολιτισμού ήταν πολύ σημαντική, όπως επιβεβαιώνουν οι τέχνες και η αρχιτεκτονική των πιο πρόσφατων πολιτισμών, Μυκηνών και Θήρας (Σαντορίνη).

Πολλοί μύθοι γεννήθηκαν στην Κνωσό, όπως εκείνη του Μινώταυρου, το τέρας με το ανθρώπινο σώμα και το κεφάλι ταύρου, ο οποίος σκοτώθηκε από τον Θησέα στο λαβύρινθο της Κνωσού.

Η πόλη της Κνωσού, η οποία από τη Νεολιθική Εποχή ποτέ δεν υπήρξε ακατοίκητη, χτίστηκε στην περιοχή του Κεφαλά, 5χλμ. νοτιοανατολικά από τη σημερινή θέση του Ηρακλείου. Παρά το γεγονός ότι μόνο ένα μικρό μέρος της έχει διασωθεί, μπορείτε να δείτε πολλά επιτεύγματα αυτής της περιόδου, όπως τα ολοκληρωμένα δίκτυα νερού και των αγωγών θέρμανσης και ψύξης.

Τα ευρήματα από το ανάκτορο (δοχεία, αγγεία, αγαλματίδια, τον πίνακα αρχείου της γραφής Γραμμικής Β καθώς και πρωτότυπες τοιχογραφίες) φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου.

ελευθερνα

Η Αρχαία Ελεύθερνα, η οποία βρίσκεται 30 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της πόλης του Ρεθύμνου, είναι μια από τις αρχαιότερες πόλεις της Κρήτης και ο πιο σημαντικός αρχαιολογικός χώρος στο Νομό Ρεθύμνου. Η πόλη ιδρύθηκε από τους Δωριείς τον 9ο αιώνα π.Χ. και κατοικήθηκε μέχρι τα βυζαντινά χρόνια. Η σπουδαιότητά της στα αρχαία χρόνια προερχόταν από τη στρατηγική της θέση. Ήταν το σημείο συνάντησης τριών διαφορετικών δρόμων. Του δρόμου που ερχόταν από την πόλη της Κνωσού, του δρόμου που ερχόταν από την αρχαία πόλη της Κυδωνίας (στην άλλη πλευρά της Κρήτης – τα Χανιά) και του δρόμου που ερχόταν από το ιερό βουνό Ίδη (Ψηλορείτης).

Μέχρι σήμερα πολύτιμα ευρήματα και μεγάλης αξίας απαντήσεις προέρχονται από τις ανασκαφές στην περιοχή αυτή. Τα ευρήματα μέχρι τώρα προέρχονται από τρία διαφορετικά σημεία στον ίδιο λόφο.

Η Ελεύθερνα ήταν μια από τις πόλεις που πήρε το μέρος του Μακεδόνα βασιλιά Φίλιππου ΙΙ κατά τη διάρκεια του πρώτου Κρητικού Πολέμου (205π.Χ. - 200π.Χ.) εναντίον της Κνωσού. Αργότερα και μετά από ισχυρή αντίσταση, έπεσε στα χέρια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ωστόσο ποτέ δεν σταμάτησε να αυξάνεται και κατά τη διάρκεια των ρωμαϊκών χρόνων χτίστηκαν τα λουτρά της πόλης, οι δεξαμενές, τα παλάτια, τα δημόσια κτίρια και ένας πύργος. Μετά την καταστροφή της από τους Άραβες χτίστηκε η Μεγάλη Βασιλική, τα ερείπια της οποίας σώζονται μέχρι σήμερα.

Πρόσφατα (2010) ανακαλύφθηκε στην Ελεύθερνα ένας διπλός τάφος ενός νεαρού ζευγαριού. Το ζευγάρι ήταν καλυμμένο με ένα μανδύα που αποτελούνταν από 3.000 φύλλα χρυσού! Ο τάφος είναι ηλικίας 2.700 χρόνων. Στον ίδιο τάφο βρέθηκε επίσης, ένα κόσμημα από μια μέλισσα-θεά.

αρκαδι

Η Ιερά Μονή Αρκαδίου είναι ίσως η πιο ιστορική Μονή στην Κρήτη. Υποστηρίζεται ότι ονομάστηκε έτσι από τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Αρκάδιο. Είναι χτισμένο σε στρατηγική τοποθεσία, σε ένα εύφορο οροπέδιο του Όρους Ίδη (Ψηλορείτης).

Στις 8 Νοεμβρίου του 1866 αυτή η Μονή είδε τη μεγαλύτερη θυσία της Κρήτης για την ελευθερία ενάντια στην 250 ετών Τουρκοκρατία. Σχεδόν 1.500 πολεμιστές από όλη την Κρήτη ενεπλάκησαν σε μια αιματηρή μάχη κατά 15.000 Τούρκων, οι οποίοι αποφάσισαν να τερματίσουν την Ελληνική Επανάσταση με τη μία. Όταν η ελληνική άμυνα έσπασε και ο ηγέτης της Μονής, ο Ηγούμενος Γαβριήλ, σκοτώθηκε, οι Κρητικοί υποχώρησαν στα βαρέλια με το μπαρούτι. Καθώς η αιχμαλωσία ήταν η μόνη εναλλακτική λύση, ο Κωνσταντίνος Γιαμπουδάκης από το χωριό Άδελε, άναψε το μπαρούτι, σκοτώνοντας εκατοντάδες Έλληνες και Τούρκους. Μεταξύ των Ελλήνων, υπήρχαν περισσότερες από 500 γυναίκες και παιδιά. Λέγεται ότι η έκρηξη ακούστηκε στο Ηράκλειο.

Οι Κρητικοί συνέχισαν να αγωνίζονται για μία ακόμη μέρα και στη συνέχεια παραδόθηκαν σε αντάλλαγμα για τη ζωή τους, αλλά την επόμενη μέρα εκτελέστηκαν όλοι.

Με την θυσία τους στην Ιερά Μονή Αρκαδίου τέθηκε ισχυρά το αίτημα για την ανεξαρτησία της Κρήτης και έδωσε αφορμή για φιλελληνικά αισθήματα στην Ευρώπη.

Η Μονή ξαναχτίστηκε εξ αρχής μετά από αυτή την καταστροφή. Σήμερα, το μόνο πράγμα που μας θυμίζει την ανδρεία του Γιαμπουδάκη και των πολεμιστών που πέθαναν στο πλευρό του είναι μια μπάλα κανονιού σφηνωμένη στο υπεραιωνόβιο κυπαρίσσι στη δεξιά πλευρά της εκκλησίας.

Το Αρκάδι αναγνωρίστηκε ως Ευρωπαϊκό Μνημείο Ελευθερίας από την UNESCO.